Kaplica Oraczewskich w Morawicy, jeden z najważniejszych zabytków tej części regionu, po latach zniszczeń i zaniedbań znów zachwyca mieszkańców oraz miłośników lokalnej historii. Dzięki determinacji specjalistów i wsparciu samorządu udało się przywrócić jej pierwotny wygląd, a kolejne etapy prac już są zaplanowane.
Przetrwała burzliwe czasy – historia miejsca w oczach mieszkańców
Wzniesiona ok. 1840 r. z funduszy rodziny Oraczewskich, kaplica przez dekady pełniła ważną rolę religijną i społeczną. Zaprojektowana przez wybitnego architekta Friedricha Augusta Stülera, budowla stała się nie tylko miejscem modlitwy, lecz także symbolem obecności i działalności rodów ziemiańskich na tych terenach. Tragiczny rozdział w dziejach kaplicy nadszedł pod koniec II wojny światowej, gdy w wyniku sowieckiego ostrzału artyleryjskiego – wymierzonego w znajdujący się w jej wnętrzu niemiecki punkt obserwacyjny – obiekt został niemal całkowicie zniszczony.
Po wojnie, mimo wpisania do rejestru zabytków w 1957 roku, kaplica popadała w coraz większą ruinę. Starsi mieszkańcy często wspominają atmosferę tego miejsca sprzed lat i smutek, jaki towarzyszył jego powolnemu niszczeniu.
Odbudowa – powrót do dawnej świetności dzięki lokalnym inicjatywom
W ostatnich latach rozpoczęto kompleksowy program odbudowy. Przywrócenie kaplicy do pierwotnej formy wymagało nie tylko specjalistycznej wiedzy, ale i ogromnej precyzji. Do rekonstrukcji wykorzystano lokalny kamień wapienny oraz szary piaskowiec, by budowla pozostała autentyczna i harmonizowała z krajobrazem Morawicy. Ważną rolę odegrały zachowane szkice z XIX wieku, które pozwoliły odwzorować oryginalne detale architektoniczne pod nadzorem Świętokrzyskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Szczególne podziękowania należą się zespołowi prof. Grzegorza Świta z Politechniki Świętokrzyskiej, który bezpłatnie przygotował dokumentację techniczną. Dzięki ich zaangażowaniu możliwe było przeprowadzenie wszystkich kluczowych prac zgodnie z wymogami konserwatorskimi.
Co dalej? Wnętrza, detale, nowe funkcje
Choć mury i elewacje odzyskały dawną urodę, przed zespołem pracującym przy kaplicy kolejne zadania – wykończenie wnętrza oraz rekonstrukcja oryginalnych elementów wyposażenia. W planach znajduje się też wzbogacenie obiektu o funkcje edukacyjne, by przybliżać młodszym pokoleniom historię Morawicy i okolic.
Miasto zapowiada dalsze inwestycje – fundusze na kontynuację prac przewidziano w ramach szerszego projektu rewitalizacji gminy. Dzięki temu nie tylko kaplica, ale i inne historyczne budynki mogą liczyć na należytą opiekę.
Dlaczego warto dbać o takie miejsca? Głos społeczności
Odbudowa kaplicy Oraczewskich nie kończy się na przywróceniu zabytku do życia. Dla wielu mieszkańców to dowód, że lokalne dziedzictwo naprawdę ma znaczenie. – Bez tych działań stracilibyśmy ważny fragment naszej tożsamości – mówi jeden z mieszkańców Morawicy. Takie miejsca przypominają o wydarzeniach, które kształtowały nie tylko region, lecz także całe pokolenia.
Dzięki odbudowie kaplica ma szansę znów pełnić funkcje nie tylko sakralne, lecz również edukacyjne i kulturowe, stając się miejscem spotkań oraz żywej lekcji lokalnej historii. To inwestycja w pamięć, która procentuje na przyszłość.