Kielce to stolica województwa świętokrzyskiego, położona w południowo-środkowej Polsce. Jest to miasto, które jako pierwsze wzbogaciło się na obfitych złożach metali i kamienia. Przez ponad 600 lat Kielce znajdowały się w rękach biskupów krakowskich, którzy na wzgórzu, tuż przy rynku, zbudowali sobie zamek. W XVII wieku budowla stała się manierystycznym pałacem, który w swoim pierwotnym stanie przetrwał do dziś.
Kielce położone są w Górach Świętokrzyskich – jednym z najstarszych pasm w Europie. Dzięki temu miasto ma do dyspozycji bogactwo wydobywane od wieków. A na południe od Kielc znajdują się rezerwaty przyrody w dawnych kamieniołomach, a także jaskinia pokazowa.
Sprawdźmy zatem, co można robić w Kielcach.
Najlepsze atrakcje w centrum Kielc
Kielce to bardzo kolorowe miasto z wieloma zabytkami i rozrywkami dla osób w każdym wieku. Nic więc dziwnego, że od lat zjeżdżają się tutaj tłumy turystów. Większość z nich udaje się na rynek, żeby podziwiać wciąż istniejące elementy zamierzchłej historii. Ponadto, są to również znakomite miejsca na spacery w Kielcach.
Rynek w Kielcach
Zabytkowy rynek kielecki od zachodu ozdobiony jest neoklasycystycznym ratuszem, który od połowy XIV wieku działa jako administracyjne serce miasta. Z kolei zabytkowe fasady budynków wokół placu pochodzą z XVIII i XIX wieku.
Najładniejsza z nich znajduje się zaraz na lewo od ratusza – na rogu ulicy Małej. Pomalowana na niebiesko i wyposażona w elegancką kawiarnię kamienica pochodzi z 1767 roku. W przeszłości należała do kucharza biskupa krakowskiego Kajetana Sołtyka.
Największa ostatnia zmiana na placu rynkowym w Kielcach nastąpiła w 2011 roku, kiedy cała powierzchnia została ponownie utwardzona. Na środku placu widać też zarys dawnego ratusza – zbudowanego w XVI wieku, ale spalonego w 1800 roku.
Ulica Henryka Sienkiewicza w Kielcach
Wytyczona w latach 20. XIX wieku ulica Henryka Sienkiewicza to główna arteria Kielc, łącząca sklepy i restauracje z zabytkową architekturą kamienic z przełomu wieków.
Ulica została zamknięta dla ruchu kołowego i wyremontowana w pierwszej dekadzie XXI wieku. Ciągnie się po przekątnej przez prawie 1,3 kilometra – od dworca kolejowego przy Placu Niepodległości do Placu Moniuszki.
Wiele ze stiukowych domów i budynków komunalnych, które wyrastają przy ulicy, jest chronionych w polskim rejestrze zabytków. A w typowy letni dzień nie brakuje tutaj straganów, wykonawców ulicznych oraz plenerowych stolików rozstawionych przy barach, lodziarniach, kawiarniach i restauracjach.
Jak wiadomo, nazwa ulicy nawiązuje do imienia noblisty Henryka Sienkiewicza. Z tego względu w 2010 roku odsłonięto tu jego pomnik, autorstwa wybitnego rzeźbiarza Kazimierza Gustawa Zemły. Jest to świetne miejsce na romantyczne spacery w Kielcach po zachodzie słońca.
Najpiękniejsze pałace i muzea w Kielcach
Kielce, jak prawie każde stare miasto w Polsce, posiada w swojej ofercie wspaniałe pałace i rozmaite muzea, gdzie można obejrzeć, jak wyglądało życie w Kielcach w dawnych epokach. Jeżeli uważacie się za miłośników historii i sztuki, poniższe obiekty powinny znaleźć się na szczycie Waszej listy miejsc, jakie warto zwiedzić w Kielcach.
Dawny Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach
Wybitnym zabytkiem Kielc jest letnia rezydencja zbudowana dla biskupa krakowskiego Jakuba Zadzika. Ten cudowny pałac powstał w latach 1637-1644, a jego architektem był Tommaso Poncino z Lugano. To właśnie on wyposażył budynek w loggię z marmurowymi kolumnami i czterema heksagonalnymi wieżami na narożach.
Nad arkadami loggii znajdują się kartusze z herbami biskupa Zadzika, Rzeczypospolitej i kapituły krakowskiej. Natomiast na tyłach pałacu można podziwiać geometryczny ogród włoski – otoczony pigwami, wiśniami i jabłoniami.
Pod koniec XVIII wieku układ ogrodu zmieniono. Jednakże w 2003 roku przywrócono go do stylu z połowy XVII wieku. Pałac i teren otaczały także wały, wieża prochowa i bastiony, które nadal chronią szczyt wzgórza, na którym mieści się zamek. Będąc w okolicy, nie można pominąć tego jednego z najstarszych zabytków w Kielcach.
Pałacyk Zielińskiego – Dom Środowisk Twórczych w Kielcach
W latach 50. XIX wieku do zabudowań na terenie pałacu biskupiego wprowadził się zamożny mecenas sztuki Tomasz Zieliński. Przeprojektował kompleks, zamawiając bajkowy neogotycki pałac z oranżerią i ogrodami. Obiekt miał pełnić funkcję muzeum dla jego ogromnej kolekcji malarstwa i centrum doskonałości dla sztuki.
W pałacu bywali wówczas najwybitniejsi malarze tego okresu, tacy jak Józef Szermentowski, January Suchodolski, Wojciech Gerson i Franciszek Kostrzewski.
Po jego śmierci w 1858 roku zbiory Zielińskiego zostały wyprzedane.
Jednak od 1985 roku pałac ponownie stał się centrum sztuki, organizując wystawy, koncerty, targi i seminaria. Jeśli więc, szukacie unikalnych atrakcji w Kielcach, pałacyk Zielińskiego jest jedną z nich.
Muzeum Narodowe w Kielcach
Od 1975 roku pałac jest oddziałem Muzeum Narodowego. Dzięki temu mamy okazję do zanurzenia się w sztuce polskiej i zachodnioeuropejskiej datowanych na okres XVII-XX wieku. Do tego jest także wiele eksponatów z dziedziny zdobnictwa oraz kolekcje numizmatyczne i wystawy broni zabytkowej.
Kolekcja sztuki obejmuje malarstwo portretowe – od baroku i rokoko po realizm i impresjonizm. Wśród reprezentowanych tu cenionych artystów są Johann Baptist von Lampi the Elder, Olga Boznańska, Leopold Gottlieb, Aleksander Gierymski i Józef Chełmoński.
Całość uzupełnia wystrój wnętrz, w większości oryginalny, z marmurowymi popiersiami, okazałymi kominkami i malowanymi belkami stropowymi. Jeśli chcemy zobaczyć jedne z najstarszych atrakcji w Kielcach, Muzeum Narodowe nam to zapewni.
Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach
Muzeum Zabawek i Zabawy, mieszczące się w XIX-wiecznej hali targowej przy Placu Wolności, jest największym muzeum o tej tematyce w Polsce. Jeżeli wybieramy się w to miejsce, będziemy musieli poświęcić sporo czasu. A to dlatego, że na ponad 630 metrach kwadratowych powierzchni wystawienniczej znajduje się aż kilka tysięcy eksponatów.
Dzięki dwóm strefom zabaw, jednej w pomieszczeniu, a drugiej na dziedzińcu w okresie letnim, muzeum znacznie odbiega od typowego schematu wystawy statycznej. Mniejsze dzieci będą tutaj zachwycone ilością modeli samochodów, pociągów i samolotów, a także lalek i marionetek, z których wiele jest interaktywnych.
Z kolei dorośli mogą dowiedzieć się, czym bawiły się dzieci w XVIII i XIX wieku oraz w okresie PRL-u. Jest to definitywnie znakomite miejsce w Kielcach dla całych rodzin.
Muzeum Wsi Kieleckiej – Dworek Laszczyków w Kielcach
Ażeby nawiązać kontakt z kulturą ludową województwa świętokrzyskiego, powinniśmy zajrzeć do tego tradycyjnego drewnianego dworku. Obiekt mieści się na południowym stoku Wzgórza Zamkowego przy ul. Jana Pawła II.
Jest to dom z wysokim czterospadowym dachem, który został wykonany z drewna modrzewiowego na podmurówce kamienno-ceglanej. Pochodzi z 1788 roku. Dzisiaj dworek jest siedzibą Muzeum Wsi Kieleckiej, które prezentuje też kilka obiektów przy farmach i wiatrakach poza miastem.
W czterech salach domu znajdują się ekspozycje etnograficzne, dotyczące wszystkich aspektów życia w tym regionie w minionych czasach. Ponadto, są tutaj również pomieszczenia z meblami i wyposażeniem typowym dla wiejskiego domu z XIX wieku. To muzeum jest jednym z najlepszych w Kielcach.
Zwiedzanie Kielc – kościoły i klasztory
Kielce to nie tylko pałace i muzea, ale także kościoły i klasztory. Te wiekowe budowle zachowały się doskonale, pomimo że powstały setki lat temu. Każdy z tych świętych obiektów potrafi wprawić w zachwyt każdego, nawet jeśli nie jest entuzjastą sztuki i staroświeckiej architektury. Oto najpiękniejsze kościoły i klasztory w Kielcach.
Rzymskokatolicka Parafia pw. Św. Wojciecha w Kielcach
Otoczony stuletnimi drzewami i położony blisko centrum Kielc ten barokowy kościół słynie z trzech obrazów wybitnego XIX-wiecznego artysty historycznego i religijnego Jana Styki. Namalowane w 1889 roku dzieła znajdują się na ołtarzach w prezbiterium i przedstawiają rozmnożenie chleba, św. Rozalię i św. Franciszka.
Sam budynek pochodzi z drugiej połowy XVIII wieku. Aczkolwiek znajduje się dokładnie w miejscu drewnianego kościoła z XII wieku.
Warto tu zaznaczyć, że w 1943 roku plac Świętego Wojciecha był świadkiem ponurego momentu: Grupa bojowników Armii Krajowej została rozstrzelana przez pluton egzekucyjny. Do dzisiaj zachował się fragment muru z egzekucji.
Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP w Kielcach
W centrum kieleckiego Wzgórza Zamkowego bazylika ta, wraz z dzwonnicą, góruje nad niską zabudową miasta. Obecny budynek pochodzi z połowy 1200 roku – po zniszczeniu poprzedniego kościoła przez Tatarów. Wśród dominującej XVIII-wiecznej architektury barokowej zachowały się jeszcze pozostałości tego budynku.
Wzrok przyciągają tutaj malarskie wzory zdobiące ściany trzech naw, które datowane są na 1892 rok. I nie można też zapominać o rokokowym ołtarzu głównym. Można śmiało rzec, że bazylika jest jedną z najciekawszych atrakcji w Kielcach. Została wykonana przez rzeźbiarzy krakowskich w połowie XVIII wieku. A jej serce stanowi wizerunek Matki Bożej Wniebowziętej z 1730 roku.
Klasztor Karczówka w Kielcach
Po ocaleniu Kielc przed epidemią dżumy w 1622 roku biskup krakowski Marcin Szyszkowski wybudował ten klasztor jako wotum. Niedługo potem, w 1655 roku, klasztor został splądrowany przez Szwedów. Natomiast obecny wygląd uzyskał na początku XVIII wieku, kiedy został przebudowany.
Zwieńczony dwiema kopułami pokrytymi miedzią, ten jednonawowy kościół ma śmiałą dekorację w stylu rokoko. Jednakże najbardziej fascynująca jest kaplica św. Barbary, zaraz pod wieżą główną. W ołtarzu kaplicy znajduje się figura święta, wykonana z trzech dużych brył ołowiu, które w 1646 roku odkrył jeden z rolników w karczowskich kopalniach.
Najciekawsze atrakcje naturalne w Kielcach
Delektując się wakacjami w Kielcach, nie możemy też zapominać o atrakcjach naturalnych. Kielce to znakomity wybór, aby spędzić spokojne chwile na parkowej ławce albo podziwiać eksponaty w rezerwatach przyrody. Jest tutaj coś dla każdego. Dlatego niezależnie od tego, czy lubujemy się w takich wyprawach, czy nie, wizyta w kamieniołomach, czy kieleckim parku miejskim z pewnością dostarczy nam wiele niezapomnianych wrażeń.
Karczówka – wzniesienie w Górach Świętokrzyskich
Na południowo-zachodnim horyzoncie Kielc można dojrzeć 340-metrowe wzniesienie zbudowane z wapieni dewońskich. Wzgórze porośnięte jest sosnami, których wiek sięga 150 lat. Z kolei na jego południowych i zachodnich zboczach widoczne są ślady dawnych szybów i rowów kopalnianych.
W pobliżu szczytu znajduje się klasztor bernardynów, a także pomnik powstania styczniowego (1863-64) przeciwko Imperium Rosyjskiemu.
A poza tym można się wybrać na krótki spacer na szczyt wzgórza, aby obejrzeć panoramę Kielc i Góry Świętokrzyskie. Jeżeli szukacie miejsca na romantyczny spacer w Kielcach, właśnie je znaleźliście.
Park Miejski im. Stanisława Staszica w Kielcach
Na południowym podnóżu Góry Zamkowej znajduje się spokojny park miejski o powierzchni ponad ośmiu hektarów. Schodząc po zboczu z Pałacu Biskupów Krakowskich, jedną z pierwszych rzeczy, jakie zobaczymy, jest duży staw po zachodniej stronie.
Udekorowany bujnymi, wysokimi wierzbami i z fontanną pośrodku, staw ten ma ponad hektar i jest miejscem, gdzie można zabrać dzieci do karmienia kaczek. Jeżeli planujecie pobyt z dziećmi, park miejski w Kielcach jest jednym z najlepszych wyborów na rodzinne wizyty.
Niedaleko Pałacu Zielińskich znajduje się woliera z rzadkimi gatunkami ptaków. Możemy też wybrać się na spacer jedną ze ścieżek, które następnie znikają w gęstwinie drzew złożonej z ponad 1300 kasztanowców, jesionów, lip, klonów, wiązów i akacji.
Kamieniołom Kadzielnia w Kielcach
Przez Kielce przechodzą bogate w minerały Góry Świętokrzyskie, a jeden ze szczytów znajduje się na południowej granicy miasta. Można do niego dotrzeć poprzez łańcuch parków i deptaków rozpoczynający się w centrum Kielc.
W miarę jak teren staje się coraz bardziej skalisty, docieramy do Podziemnej Trasy Turystycznej. Znajdują się tam trzy połączone ze sobą jaskinie wapienne – po raz pierwszy odkryte przed wiekami, kiedy wapień był wydobywany na materiał budowlany.
System jaskiń został właściwie zbadany dopiero dziesięć lat temu. A kiedy uznano, że tunele są bezpieczne, w 2012 roku wytyczono 160-metrową trasę dla zwiedzających. Podczas wycieczki z przewodnikiem można zobaczyć stalagmity i stalaktyty, ale także dewońskie skamieniałości (sięgające 420 milionów lat wstecz) jak rośliny morskie, ramienionogi, koralowce i głowonogi.
Rezerwat Przyrody Wietrznia im. Zbigniewa Rubinowskiego w Kielcach
Na południowy wschód od centrum miasta znajduje się kolejny bogaty mineralogicznie rezerwat przyrody. Niemal cały park (18 hektarów) to krajobraz przypominający kaniony skalne. Powodem tego były kamieniołomy wapienia i dolomitów, które eksploatowano w latach 1893-1974.
Istnieją tutaj trzy powiązane ze sobą kamieniołomy. Są to niezwykle interesujące źródła wiedzy, ukazujące imponujące skamieniałości prehistorycznych ryb, gąbek i innych organizmów, a także formacje krasowe.
Ażeby uzyskać szczegółowy przegląd rezerwatu, warto zajrzeć do „Centrum Geoedukacji”. Od 2011 roku dostępne jest w elegancko wykończonym budynku. Tamtejsze tablice i modele pokazują, jak wyglądałyby skamieniałe rośliny i zwierzęta dewonu, które żyły na terenie dzisiejszych Kielc. Wszystko przedstawia film „5D” – wyświetlany w specjalnej kapsule.
Ruiny Huty Józef w Samsonowie
Oczywiście ciężko zaliczyć ten obiekt do atrakcji naturalnych. Jednak otoczony jest bujną zielenią i wysokimi drzewami, więc kwalifikuje się w 50 procentach. Tak czy owak, jest to kawałek XIX-wiecznej historii Polski, który znajduje się kilka minut jazdy na północ – w zrujnowanej hucie w miejscowości Samsonów.
Huta Józef była hutą opalaną węglem drzewnym, działającą w latach 1817-1866. W latach 1863-64, po powstaniu styczniowym, cały obiekt został spalony przez Rosjan, ponieważ huta produkowała broń dla powstańców.
Od czasów pożaru huty Józef nigdy nie odbudowano. Natomiast nieaktywny już piec, modelarnię, odlewnię i suszarnię pozostawiono jako pomnik drzemiący w zacisznej zieleni na skraju wsi.
Podsumowanie wycieczki
Kielce wiedzą, jak przyciągnąć w swoje progi całe rzesze turystów, którzy walą do tego miasta drzwiami i oknami, niezależnie od pory roku. Miasto ma do zaoferowania masę atrakcji, zabytków, rozrywek i miejsc na naładowanie naszych baterii. Co więcej, okolice miasta to urzekające tereny łańcuchów górskich z zalesionymi obszarami, gdzie obcowanie z naturą wychodzi na zupełnie nowy poziom.
W związku z tym, jeżeli ktoś planuje wyjazd na magiczne łono natury albo wyprawę szlakiem historycznych zabytków, ze swojej wizyty w Kielcach będzie bardzo zadowolony. Kielce to jedno z najlepszych miejsc w Polsce na urlop z rodziną lub w towarzystwie ukochanej osoby albo grupy przyjaciół.